King Sihamoni
now browsing by tag
ព្រះមហាក្សត្រកម្សត់នៅកម្ពុជា
យល់ស្របនិងគាំទ្រលោកពូបណ្ឌិតទាំងស្រុង។
នៅប្រទេសកាណាដា ព្រះមហាក្សត្របដិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញយ៉ាងពេញលេញមិនមានខ្វះចន្លោះត្រង់ណាទេ។ ព្រះអង្គមានតំណាងនៅគ្រប់ជាន់ថ្នាក់តាមប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងប្រទេសកាណាដាបែបរដ្ឋាភិបាលនិងសភាជាតិ(federal government and MPs), រដ្ឋាភិបាលថ្នាក់ខេត្តនិងសភាខេត្ត(provincial government and MLAs), និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ស្រុកឃុំសង្កាត់និងក្រុមប្រឹក្សាស្រុកឃុំសង្កាត់(city mayor and city councillors)។ តុលាការកំពូល-ឧទ្ទរ-ថ្នាក់ជាតិឈ្មោះថាព្រះមកុដិ(crown)។ អ្នកបកស្រាយច្បាប់ ជ្រើសរើស-ដាក់វិន័យ-បញ្ឈប់ចៅក្រម(judges)និងអយ្យការ(persecutors)មានឈ្មោះថាជើងម៉ាព្រះរាជក្សត្រិយានី(queen bench)។
Op-Ed: Lao Mong Hay, PhD, facebook page
ព្រះរាជបល្ល័ង្កនិងរាជានិយមខ្លាំងហើយ មិនបាច់ការពារបន្ថែមទេ បើព្រះមហាក្សត្រអាចធ្វើឲ្យតុលាការឯករាជ្យ និងកុំឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សបាន ដែលជាតួនាទីរបស់លោកចែងក្នុងរដ្ឋធមនុញ្ញ
នឹងធ្វើដូច្នេះបានលុះណាតែនាយករដ្ឋមន្ត្រី អ្នកដឹកនាំស្ថាប័នរដ្ឋ និងរដ្ឋមន្ត្រី ពាក់ព័ន្ធ គាំទ្រសកម្ម ថ្វាយសហការពេញលេញ និងរៀបចំស្ថាប័ន យន្តការនិងនីតិវិធីសមស្រប ជា សេនាធិការជួយ ឲ្យព្រះមហាក្សត្រប្រើប្រាស់ព្រះរាជសិទ្ធិនិងបំពេញ ព្រះរាជតួនាទីរបស់លោកដោយជាក់ស្តែងសកម្មនិងពេញលេញ និងឲ្យលោកមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះប្រជាជាតិផង ។
ព្រះរាជសិទ្ធិនិងតួនាទីរបស់ព្រះមហាក្សត្រដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មានជាអាទ៍៖
១ ព្រះរាជសិទ្ធិលើកលែងទោសនិងបន្ធូរបន្ថយទោស (មាត្រា២៧) គឺទុកឲ្យលោកសម្រេចដោយ មិនចាំបាច់ឲ្យមានការស្នើសុំពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដូចសព្វថ្ងៃនេះ ។
២ តួនាទីជា មេបញ្ជាការកំពូលនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ (មាត្រា២៣) គឺសុំឲ្យលោកមានឯកសណ្ថាន យោធា យាងលោកឲ្យគង់ជាព្រះអធិបតីក្នុងការប្រារពពីធីយោធានានា និងយាងត្រួតពល នឹងឲ្យអគ្គ មេបញ្ជាការដែលលោកតែងតាំងទទួលខុសត្រូវចំពោះលោក ដែលមិនបានធ្វើសព្វថ្ងៃនេះ ។
៣ តួនាទី ជាអ្នកធានាឯករាជ្យរបស់តុលាការ (មាត្រា១៣២.- ថ្មី) គឺទុកឲ្យលោកគ្រប់គ្រងឧត្តមក្រុមប្រឹក្សា នៃអង្គចៅក្រម ជាសេនាធិការជួយលោកឲ្យធានាឯករាជ្យនោះឲ្យបាន រួមមានការតែងតាំងចៅក្រមក្រម ព្រះរាជ្ញអាជ្ញាឯករាជ្យ និងត្រួតពិនិត្យកុំឲ្យមានអំពើពុករលួយ ដែលមិនបានធ្វើសព្វថ្ងៃនេះ។
៤ តួនាទីធានា ការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ (មាត្រា៨) គឺជួយឲ្យលោកមានយន្តការ ត្រួតពិនិត្យ ការការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពទាំងនោះ និងឲ្យតុលាការដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើការរំលោភ ដែលមិនបានធ្វើសព្វថ្ងៃនេះ ។
៥ នាយករដ្ឋមនត្រីនិងគណរដ្ខមន្ត្រីត្រូវចូលសវនា២ដងក្នុង១ខែដើម្បីរាយការណ៍ថ្វាយលោកនិងស្ដាប់ ព្រះរាជតម្រិះពីលោក (មាត្រា២០) ។ សវនាការនេះដូចអត់មានផងសព្វថ្ងៃនេះ ។
៦ តួនាទីព្រះអធិបតី សមាជជាតិដែលត្រូវធ្វើឡើងនៅខែធ្នូ រៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមស្តាប់ រដ្ឋាភិបាលនិងធ្វើសំណូមពរជូនវិញ និងឃើញលោកធ្វើការផ្ទាល់ផង ។ សមាជនេះអត់ទានបានបង្កើតទេ មកទល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
សូមធ្វើការកត់សំគាល់បន្តិចថា សព្វថ្ងៃនេះ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដូចជាមិនខុសពីព្រះចៅអធិរាជជប៉ុន មុនឆ្នាំ១៨៦៨ ប៉ុន្មានទេ ។ ដំបូងឡើយនៅជប៉ុន គឺ ព្រះចៅអធិរាជតែងតាំងមេទ័ពកំពូល ដែលភាសា ជប៉ុនហៅថា ហ្សូហ្គុន – Shogun – ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីមេទ័ពកំពូលនោះ យកអំណាច អស់ពីព្រះចៅអធិរាជ ហើយក៏តែងតាំងកូនៗឲ្យស្នងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីមេទ័ពកំពូលតត្រកូល ។ ពួកគេ ទុកឲ្យព្រះចៅអធិរាជ គង់នៅក្នុងវាំងនៅទីក្រុង គីយ៉ូដូ – Kyodo – ឆ្ងាយដាច់ដោយឡែក ហើយនាយក រដ្ឋមន្ត្រីមេទ័ពកំពូលធ្វើការដឹកនាំប្រទេសនៅទីក្រុង អេដូ – Edo – ដែលក្រោយមកដូរ ឈ្មោះជា តូក្យូ – Tokyo ។ ត្រកូលនាយករដ្ឋមន្ត្រីមេទ័ពកំពូលចុងក្រោយ – Shogunate – គ្រប់គ្រងប្រទេសជប៉ុន ២៥០ឆ្នាំ រហូតដល់មានរដ្ឋប្រហាររំលំនិងថ្វាយអំណាចឲ្យទៅព្រះចៅអធិរាជគ្រប់គ្រងវិញនៅឆ្នាំ១៨៦៨ ។
The letter from the King of Cambodia and the public doubts
Recently, there are debated on the letter of Cambodia’s King, Norodom Sihamoni, issued on August 30th, 2013 regarding its originality and genuine. People and expert posed a lot doubts on new practices of the letter such as placing the date differently, no issued place was mentioned, the use of different font, the signature is like a copy and paste, and the context is not consistent relating to the letter issued on August 17th, 2013.
Courtesy: Facebook
Some suggested that to prove the letter is genuine or not, the verification and confirmation should base on four main factors such as verification from the Office of the King, the Major Foreign Media, the Official Media and the Government’s Spokesperson. However, latter the opposition leader wrote letter to the King regarding this letter; and the King responded to the opposition leader. The doubts is eventually ended.
However, I think there are huge benefit from closely investigating into the behavior of Cambodian politicians including the King of Cambodia. See above here for his change of habit in placing the date into his letter. I think the analysis into the meaning and context of the letter and signature, is another challenge. And to place suspicion as well as the weigh of the letter is required a lot of courage and diligence. Previously, I have learnt a lot from placing doubts into the genuine and originality of the letter discussed by Dr. Lao Mong Hay through the media.