Researches

now browsing by category

 
Posted by: | Posted on: February 22, 2023

គុណតំលៃមនុស្សល្អមិនខ្វល់រឿងសង្គម

✔ទារុណ្ឌកម្មដែលបញ្ញវន្តទទួលរងទុក្ខពីការដកខ្លួនមិនចូលរួមកិច្ចការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ គឺការរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរដ្ឋរបស់មនុស្សអសមត្ថភាព។

– ប្លាតុង

✔អ្នកដែលតែងអួតថាខ្លួនឯងឆ្លាតក្នុងការចូលរួមជីវភាពនយោបាយ ត្រូវទទួលទារុណ្ឌកម្មដោយការដឹកច្រមុះពីមនុស្សដែលល្ងង់ជាងខ្លួន។

  • ប្លាតុង

✔គុណតំលៃមនុស្សដែលមិនខ្វល់ខ្វាយរឿងកិច្ចការសង្គមគឺនឹងត្រូវបានដឹកច្រមុះដោយមនុស្សអាក្រក់។

  • ប្លាតុង
Posted by: | Posted on: February 21, 2023

វិវត្តន៍នៃប្រវត្តិសិល្ប:ខ្មែរនិងឥទ្ធិពលសិល្ប:វៀតណាមបច្ចុប្បន្ន

គំនិតរឿងវិសុទ្ធិកម្មជាតិសាសន៍(race indentity purification)ត្រូវបានគេលេីកឡេីងសម្រាប់អំពេីឃោរឃៅក្រោមរបបដឹកនាំរបស់ប៉ុលពតនិងបក្សពួក។ ទ្រឹស្តីជាតិនិយម(nationalism)និងជាតិនិយមជ្រុល(ultranationalism)ត្រូវបានគេប្រេីតែក្នុងសម័យកាលមួយគឹសម័យកាលបុរាណតែម្តង។ តែក្រោយមក ក្នុងយុគសម័យកាលសាកលភាវូបនីយកម្ម(globalization)និងការត្រាស់ដឹង(enlightenment) គេបែរមកប្រេីពាក្យថាអ្នកសកម្មដេីម្បីបុព្វហេតុជាតិ(patriotism)វិញ។ ខ្មែរក្រហមត្រូវបានគេមេីលឃេីញថាជារបបជាតិនិយមជ្រុលប្រឹងចំរាញ់ធ្វេីវិសុទ្ធិកម្មជាតិសាសន៍ខ្មែរអោយបរិសុទ្ធដែលផ្ទុយទាំងគំនិតពហុវប្បធម៌និយម(multiculturalism)និងភាពស្រស់ស្អាតនៃជីវ:ចម្រុះ(biodiversity)។

តែបេីយេីងក្រលេកមេីលប្រវត្តិសិល្ប:ខ្មែរយេីងវិញ​ បុព្វបុរសយេីងមានចរិកពហុវប្បធម៌និយមដោយចំរាញ់វប្បធម៌បរទេសមកធ្វេីជារបស់ខ្មែរ។​ ជាក់ស្តែងឥទ្ធិពលឥណ្ឌានៃសិល្ប:បែបភ្នំដា ក៏ដូចជាបែបជ្វាឬសៃលេន្ទ្រ:របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ជាការវិវត្តន៍ពីបរទេសមកជារបស់ខ្មែរសុទ្ធសាធ។ តែក្រោយមក យេីងសង្កេតឃេីញការវិវត្តន៍និងការជ្រៀតចូលសិល្ប:បែបថៃ បារំាង ចិន និងវៀតណាម។ តែទាំងបីខាងក្រោយនេះជាពិសេសចិននិងវៀតណាម មិនសូវមានទំហំធំធេងដូចការព្យាយាមរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នទេ។

ជាការជាក់ស្តែងរាប់បញ្ចូលស្តូបអនុស្សាវរីយ៍ដែលកម្ពុជាបានកសាងឡេីងស្ទេីរគ្រប់ខេត្តក្រុងដែលមានអត្ថន័យក៏ដូចជារូបភាពសិល្ប:សំណង់បម្រេីអោយវៀតណាម យេីងមានវិមានឈ្នះៗ ស្តាតអូឡាំពិកតេជោ ខ្លោងទ្វារអង្គរសង្រ្កានដោយក្រុមយុវជនសកយក និងថ្មីស្រឡាងបំផុតគឺមេដាយត្រៀមសម្រាប់អេស៊ីហ្គេមខាងមុខ ដែលមានផ្កាយបន្លំផ្ការំដួលនិងកំពូលវិមានឈ្នះៗបែបកំពូលស្រួចដូចសិល្ប:វៀតណាម។

សូមសរសេីរដែលវៀតណាមអាចពង្រឹងនិងពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា មិនមែនគ្រាន់តែសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងនយោបាយអន្តោប្រវេសន៍និងសិល្ប:សំណង់ថែមទៀត។ តេីនេះអាចហៅបានថាជាការព្យាយាមប្តូរផ្នត់គំនិតនិងព្រលឹងប្រជាជាតិខ្មែរដែរឬទេ?

Posted by: | Posted on: February 19, 2023

Cambodia in next 10 or 20 years

In just few minutes, Kanithashow’s latest clip “Episode 351: Future of Southeast Asia” has drawn likes, shares and comments a lot in both facebook page and youtube. Her sophisticated and cutting-edge analysis is seen convincing many fans illustrating many Cambodians are highly embedded by long-sighted vision and on-hand experiences.

Click Link to Watch Latest Kanitha’s Analysis

Looking back last 38 years, Cambodia was fallen into the hand of jungle-leadership of Pol Pot under the close-patronage of communist China. This aura of cold war politics, only those countries with fragile nation-state and corruption politics fell into the hand of communism while democratic nations ignored the consequences by concentrating on improving and cleaning their own lands.

Kanitha foresees that the new world order under the logo of UNs is going to face a turning-point after its creation this over 70 years as communist Russia has invaded Ukraine, and China can exploit its liberal economic benefits earning to re-organize the world order. As evidence, United States and her allies have shouldered to support Ukraine this time because of democracy system in this country as well as Ukraine’s leader and his people have not succumbed to the Russia-bullied invasion war.

But look at China’s hegemony and expansionism in Southeast Asia nowadays through its belt and road initiatives, those two countries with Communist system and junta-dictatorship ie. Burma and Vietnam shall become the first target of invasion or strong-grip hegemony attempt by China. With busy hand in Ukraine and dictatorship-styled leadership of some countries in Southeast Asia such as Burma, Vietnam, Lao and Cambodia, external intervention by democratic bloc shall be least concerned or totally disregarded.

History shall repeat itself during the taking over of power by Pol Pot backed by Communist China, devastation of Cambodia was unfathomable. The pains and stigma shall not be plainly caused by any one else rather than Cambodian intellectuals, elites and corrupt-mindset leadership.

Nowadays, the ongoing undemocratic policy, centralized power success by the few elites, and the fragile national institution, Cambodia is going to face the same fate and those beneficial inheritance of the Paris Peace Agreement on 23 October 1991, are going to be hurt the most.

Posted by: | Posted on: February 5, 2023

ប្រសិទ្ធភាពមេដឹកនាំនយោបាយ ភាគ១

                   

ប្រសិទ្ធភាពមេដឹកនាំនយោបាយ

មគ្គវិធីសំរាប់មេដឹកនាំខ្មែរ

                                        ដោយ ​​សេង​​ ភ. សុភ័ណ

សេចក្តីប្រារព្ធ

មនុស្សកើតមកប្រកបដោយសិទ្ធិសេរីភាពខាងគំនិត​   និងការបដិបត្តិជាច្រើន  ជាពិសេសសម្រាប់មេដឹកនាំដែលជាបុគ្គលសំខាន់  គំរូគេ នាំមុខគេ  ក្នុងការកំណត់ជោគវាសនារបស់ប្រជាជាតិទូទៅ   ដូច្នេះតើមេដឹកនាំខ្មែរគួរជ្រើសរើសយកផ្លូវមួយណា?។​  ជាការចាំបាច់ណាស់   បើមេដឹកនាំខ្មែរទាំងអស់   ពិសេសយុវជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយដែលនឹងក្លាយទៅជាមេដឹកនាំនាពេលអនាគតនោះប្រឹងស្វែងយល់យកផ្លូវដែលត្រឹមត្រូវមួយនិងសិក្សាយកគំរូល្អៗតាមមេដឹកនាំរបស់ខ្មែរយើងពីអតីតកាល   ព្រមទាំងមេដឹកនាំល្បីៗក្នុងពិភពលោកយើងនេះ។ សៀវភៅតូចនេះគ្រាន់តែជាអនុសាសន៍និងជាពន្លឺខ្លះៗសម្រាប់មេដឹកនាំខ្មែរទាំងអស់ជាពិសេសគឺយុវជនខ្មែរជំនាន់ក្រោយដើម្បីរៀនសូត្រសំរាប់ខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណោះ។

ភាពចាំបាច់សម្រាប់ភាវៈជាមេដឹកនាំ

មេដឹកនាំ   ឬអ្នកដឹកនាំជាគោលគំនិតមួយដែលមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវតែព្យាយាមស្វែងរកមកទុកក្នុងក្រអៅបេះដូងរៀងៗខ្លួន។ បើមនុស្សម្នាក់ៗខ្វះភាវៈជាមេដឹកនាំនៅក្នុងចិត្តហើយគេពិបាកនឹងធ្វើជីវិតឲ្យចំរើនរុងរឿងខ្លាំងណាស់។ ខ្មែរយើងភាគច្រើនតែងតែយល់ថា​​ ភាវៈមេដឹកនាំគឺមានសំរាប់តែប្រមុខរដ្ឋឬអ្នកនយោបាយមួយក្រុមតូចប៉ុណ្ណោះ។  ជាការជាក់ស្ដែង​       ប្រទេសដែលប្រកាន់យកលទ្ធិផ្ដាច់ការ        ប្រទេសជាតិទាំងមូលនិងគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងដោយមនុស្សមួយក្រុមតូច។         តែសំរាប់យុគ្គបច្ចុប្បន្ន​       ជាយុគ្គត្រាស់ដឹង(Enlightenment Era)    បុគ្គលម្នាក់ៗនៅក្នុងប្រទេសមួយៗ    គឺជាមេដឹកនាំ។    រាប់ចាប់តាំងពីសមាជិកម្នាក់ៗក្នុងសង្គមគ្រួសារ   ភូមិ   ស្រុក ខេត្ត  ក្រុង  និងប្រទេស       ត្រូវតែអភិវឌ្ឍន៍ភាវ:ដឹកនាំឲ្យមាននៅក្នុងខ្លួនដើម្បីជាភ្នែកច្រមុះក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមរួមគ្នានៅគ្រប់វិស័យ។   តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ  ឋានៈជាអ្នកដឹកនាំក្នុងគ្រួសារនិងអ្នកដឹកនាំសង្គមជាតិទាំងមូលមានភាពខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់ព្រោះផលប៉ះទង្គិចពីការដឹកនាំខុស​  ដឹកនាំជ្រុល  មានទំហំខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់។

នៅក្នុងសៀវភៅសាកលចិន្តារបស់ព្រះភិក្ខុធម្មបាលខៀវ  ជុំ ភាគ២  ត្រង់ទំព័រ៤៣៣    បានបញ្ជាក់ថា          ​“សង្គ្រាមជាហេតុធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម          ប៉ុន្តែបើមានដឹកនាំគ្មានសមត្ថភាព      គ្មានគំនិតសង្គម        គ្មានស្មារតីយុត្តិធម៌។ល។      ចាត់ការគ្រប់គ្រងប្រទេសគ្មានប្រសិទ្ធភាព      ប្រជាពលរដ្ឋស្ដាប់មិនបានមើលមិនយល់          មិនដឹងជាអ្នកដឹកនាំដឹកដៃខ្លួនចង់ដើរផ្លូវណា?។ ព្រឹត្តិការណ៍ស្រុកទេសមានសភាពដូចនេះកំរនឹងគេចផុតពីអានាធិបតេយ្យគឺភាពវឹកវរចលាចល។         ជាពិសេសសភាពអារ៉ាត់អារាយស្ដាប់គ្នាលេងកើតរវាងអ្នកដឹកនាំនិងអ្នកដើរតាម     នេះជាកត្តាមួយទៀតដែលធ្វើឲ្យការអភិវឌ្ឍន៍ចេញមិនរួច។     បុព្វហេតុនៃការគ្មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ដែលជាធាតុជាន់ពន្លិចការអភិវឌ្ឍន៍      គ្មានមកពីអ្នកណាដ៏ទៃទេ    គឺមកពីអ្នកគ្រប់គ្រងគ្មានសមត្ថភាព      ធ្វើចំណាត់ការសេដ្ឋកិច្ច         នយោបាយ       សង្គមកិច្ច      វប្បធម៌       គ្មានប្រសិទ្ធភាពហ្នឹងឯង​”។