វិបត្តិនៃជំហររដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ទិដ្ឋភាពនយោបាយខ្មែរកំពុងឈានដល់វិបត្តិរដ្ឋធម្មនុញ្ញក្នុងពេលដែលគណបក្សនយោបាយធំៗផ្លូវការទាំងពីរគឺគណបក្សប្រជាជននិងគណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានកំពុងជួបផលវិបាកក្នុងការយល់ដឹងនិងការអនុវត្តន៌មាត្រាជាច្រើនក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជាការពិត គណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលគឺគណបក្សប្រជាជនបកស្រាយមាត្រា៨០ត្រង់អភ័យឯកសិទ្ធិសភាខុសប្លែកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ថ្វីបើដូច្នោះ ការបកស្រាយបែបនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីការរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានគេបង្កើតឡើង។ ជាឧទាហរណ៌ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបាននិយាយច្រើនលើកច្រើនគ្រា ជាសាធារណៈ អំពីការចាប់ឃុំនិងការដាក់គុកតំណាងរាស្ត្រ ហើយសារពត៍មានរាយការណ៌ច្រើនស្អេកស្អះអំពីប្រតិបត្តិការដោយផ្ទាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងការចាប់ដាក់ខ្នោះលោកហុង សុខហួរ សមាជិកព្រឹទ្ធសភានិងឥស្សរៈជនដ៏ទៃផ្សេងទៀត។ អ្នកយុទ្ធសាស្រ្តនិយមសំដែងមតិដល់ការចាប់និងការដាក់ឃុំអ្នកមានយោបល់ជំទាស់និងតំណាងរាស្ត្ររបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថាជាការឈានបីជំហានទៅមុខដូចជា ១.រុញសមមិត្តក្នុងក្រុមការងាររបស់គាត់អោយទៅមុខមុន ២.កាត់ផ្តាច់បន្ទាត់ការងាររបស់អ្នកជំនាញដែលធានាដល់ភាពស្របច្បាប់នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ៣. ទុកអោយគណបក្សជំទាស់វិលវល់ម្នាក់ឯងក្នុងការបន្តនីតិវិធីនិងធ្វើតាមគោលការណ៌លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្រ្តនយោបាយដោយផ្ទាល់ក្នុងការធ្វើអោយអ្នកជំនាញខាងច្បាប់និងអ្នកគោរពច្បាប់បាត់បង់នូវជំហរនិងទទួលការគំរាមកំហែងក្នុងជួរគណបក្សរបស់គាត់។ ជាលទ្ធផល អ្នកជំនាញច្បាប់និងអ្នកគោរពច្បាប់ទាំងអស់កំពុងបិទមាត់បិទត្រចៀកដោយទុកអោយមនុស្សមួយក្រុមតូចបន្តបកស្រាយច្បាប់តំរូវទៅតាមសកម្មភាពបថម។ សកម្មភាពបថមដែលត្រូវបានប្រជាជកខ្មែរនិយាយយ៉ាងរត់មាត់តគ្នាតាមសុភាសិតដែលថា កាត់ក្បាលតំរូវមួក។ ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបង្កើតចង្កូមការពារអំណាចនិងគំរោងនយោបាយរបស់ខ្លួន ដែលចង្កូមអំណាចទាំងនោះគឺជាក្រេតលេខមួយផុសឡើងជាក្រុមសាច់ឈាមតែមួយជាជាងក្រុមដែលមានផលប្រយោជន៌រួមគ្នា។ គំនិតដែលចាត់ទុករដ្ឋធម្មនុញ្ញជាក្បាល ការប្តូរនៃធាតុពិតនេះគឺជាគ្រោះថ្នាក់ដល់ជាតិធ្ងន់ធ្ងោរទាំងក្នុងរយះពេលខ្លីនិងនិរន្តរភាពអនាគត។ វិបត្តិរដ្ឋធម្មនុញ្ញគឺកំពុងប្រះស្រាំយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលដែលអង្គភាពធានានូវធម្មនុញ្ញភាពគឺក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ បានទទួលរងឈ្មោះអាក្រក់បាត់បង់ទំនុកចិត្ត មានភាពលំអៀង និងអសមត្ថភាព ក្នុងការបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនប្រកបដោយឯករាជ្យនិងមានមុខវិជ្ជាជីវៈខ្ពស់។ អសមត្ថភាពក្នុងការស្វែងរកតួអង្គដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តិរដ្ឋធម្មនុញ្ញបាននឹងនាំទៅរកលទ្ធផលដូចតទៅ៖ ១. ការប្រមូលផ្តុំអំណាចកាន់តែខ្លាំងនិងការកើតឡើងនៃរបបអំណាចសិ្ថតលើតែបុគ្គលម្នាក់ដែលប្រការនេះគឺជារនាំងស្លាប់រស់ដល់គោលការណ៌ប្រជាធិបតេយ្យ ២. ការផុសឡើងនយោបាយហឹង្សាដែលលេចចេញពីនយោបាយពណ៍សពណ៍ខ្មៅនិងសេណារីយ៉ូរបបប្រឈមមុខស្លាប់រស់ ដោយប្រការនេះទំនងកើតឡើងពីការព្យាយាមបង្ខំអោយសមាជិកសភារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំង៥៥រូបអោយបោះបង់អគាររដ្ឋសភាចេញដើម្បីត្រឡប់ទៅប្រើប្រាស់បាតុកម្មតាមដងផ្លូវនិងធ្វើខ្លួនជាសកម្មជនវិញ។ ការសិក្សាជាឧទាហរណ៌ខ្លះ ដោយទុកទ្រឹស្តីការកសាងស្ថាប័នបែបវិបបើរនិងទ្រឹស្តីកិច្ចសន្យាសង្គមរបស់រ៉ូហ៉្សូមួយឡែកសិន ខ្ញំុប្រទះឃើញអត្ថបទដែលផ្សាយឡើងដោយសាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទ្វីបអាមេរិកខាងជើងគួរអោយចាប់អារម្មណ៌។ បើចង់អានអត្ថបទសូមចុចលើតំណភ្ជាប់នេះ ស្តីអំពីអភ័យឯកសិទ្ធិសភាក្នុងមាត្រា៨០ដែលចែងថា “តំណាងរាស្ត្រមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា។ តំណាងរាស្ត្ររូបណាក៏ដោយមិនអាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួន ដោយហេតុពីបានសំដែងយោបល់ ឬបញ្ចេញមតិក្នុងការបំបែញមុខងាររបស់ខ្លួនសោះឡើយ។ ការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួន ឬការឃុំខ្លួនសមាជិកណាមួយនៃរដ្ឋសភានឹងអាចធ្វើទៅកើត លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីរដ្ឋសភា

Read More…