Archives
now browsing by author
សំណួរ-ចំលើយ ប្រឡងវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ
សំណួរប្រឡងវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ
សំណួរ-ចំលើយ ប្រឡងវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ រៀបរៀងដោយលោកសេង សុភ័ណ
១-ចួរពន្យល់ពីទស្សនៈទូទៅជុំវិញអត្ថន័យនយោបាយ?
-នយោបាយគឺជាឧបាយក្នុងការកែច្នៃធនធានជាតិ(nation wealth) និងការអនុវត្តន៍ប្រព័ន្ធច្បាប់(national legal system)ដើម្បីផ្តល់សេវាកម្មល្អបំផុតដល់ប្រជាពលរដ្ឋនិងប្រទេសជាតិ។ ឧត្តមគតិអ្នកនយោបាយគឺជាឧត្តមគតិកសាងគំរូល្អសម្រាប់អនុជនជំនាន់ក្រោយនៅពេលខ្លួនកំពុងមានអំណាចគ្រប់គ្រង។
នយោបាយមិនមែនជាគំនិតរវើរវាយថាជារឿងរបស់វណ្ណៈអ្នកគ្រប់គ្រងដែលត្រូវតែប្រើអំណាចដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេស ដើម្បីរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងប្រទេស ដើម្បីប្រមូលធនធានក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស ហើយក៏ជាតួនាទីរបស់អ្នកនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងដែលត្រូវតែស្តាប់បង្គាប់ និងប្រតិបត្តិតាមដោយម៉ឺងម៉ាត់នូវវិន័យ និងច្បាប់ នោះទេ ពីព្រោះទាំងអ្នកអភិរក្សនិយម(conservatives) ទាំងអ្នកសេរីនិយម(liberals) និងអ្នកទំនើបកម្មនិយម(modernists) សុទ្ធសឹងតែសំឡឹងឃើញនយោបាយជាវិធីសាស្ត្រឈានទៅរកការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានក្នុងសង្គម(positive changes in a society)។ ហើយនយោបាយមិនមែនជារឿងស្វែងរកអំណាចដើម្បីប្រើអំណាចទាំងនោះដោយខ្វះទំនួលខុសត្រូវនោះទេ ហើយក៏មិនមែនជាការស្វែងរកផលប្រយោជន៍សម្រាប់ខ្លួនឯងតាមការយល់ឃើញរបស់មហាជនមួយចំនួននោះដែរ ព្រោះការយល់ឃើញបែបនេះអាស្រ័យដោយអ្នកទាំងនោះធ្លាប់បានទទួលរងសម្ពាធពីនយោបាយបុគ្គលដែលមានជំនឿបែបនេះ មានអារម្មណ៍ស្អប់ខ្ពើមនយោបាយ ហើយមិនចង់ចូលរួមពាក់ព័ន្ធតែប៉ុណ្ណោះ។
តាមទស្សនៈប្រជាជនសាមញ្ញដែលឆ្លងកាត់ប្រវត្តិនយោបាយខុសនិងនយោបាយអមនុស្សធម៌ យល់ឃើញថា នយោបាយគឺជាការបោកប្រាស់ និងជាការងារខ្មៅកខ្វក់។ តែតាមពិតប្រជាជនសាមញ្ញទាំងអស់នោះគឺជាផ្នែកមួយនៃទំនួលខុសត្រូវនយោបាយខុសនិងនយោបាយអមនុស្សធម៍ទៅតាមច្បាប់កិច្ចសន្យាសង្គមនយោបាយ។
- អ្នកប្រាជ្ញដ៏ល្បីឈ្មោះផ្នែកនយោបាយគឺលោកហ្សង់ហ្សាក់ រ៉ូសូ(Jean-Jacques Rousseau) បានអោយនិយមន័យនយោបាយថានយោបាយគឺជាកិច្ចសន្យាសង្គម(social contract)ដែលអ្នកមានអំណាចនិងប្រជាជនមិនអាចផ្តាច់ចេញពីគ្នាបានទេ ពួកគេគឺជាចលករនយោបាយមួយបង្កើតអោយមានវប្បធម៌នយោបាយនៃការធានាដល់សិទ្ធិសេរីភាព(rights and freedom) សមភាព(equality) យុត្តិធម៌(justice) និងប្រយោជន៍សុខដល់សាធារណៈ(public goods) ដោយមិនរើសមុខ។
- ២-តើវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយមានប្រភពសំខាន់ៗអ្វីខ្លះ?
- ១- ទស្សនៈនយោបាយ
- ក- ប្រវត្តិនៃគំនិតនយោបាយ
- ខ- ទស្សនៈនយោបាយ
- ២- ស្ថាប័ននយោបាយ
- ក- រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
- ខ- រដ្ឋាភិបាលកណ្តាល
- គ- រដ្ឋាភិបាលក្នុងតំបន់ និងមូលដ្ឋាន
- ឃ- រដ្ឋបាលសាធារណៈ និង គោលនយោបាយសាធារណៈ
- ង- មុខងារនៃសេដ្ឋកិច្ច និង សមាសភាពនៃរដ្ឋាភិបាល
- ច- ការប្រៀបធៀប និង ការវិភាគនៃស្ថាប័ននយោបាយ
- ៣- ក្រុមគណបក្ស និង មតិយោបល់សង្គម
- ក- គណបក្សនយោបាយ
- ខ- ក្រុមមនុស្ស និង សមាគម
- គ- ការចូលរួមរបស់ប្រជាជនក្នុងរដ្ឋាភិបាល និង រដ្ឋបាល
- ឃ- មតិយោបល់របស់សង្គម
- ៤- ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ
- ក- ទស្សនៈនៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ
- ខ- នយោបាយអន្តរជាតិ
- គ- ច្បាប់អន្តរជាតិ
- ឃ- នយោបាយ និង អង្គការអន្តរជាតិ
- ១- ទស្សនៈនយោបាយ
- ៣-ចូរពន្យល់ពីពុទ្ធិនយោបាយមានប្រភពសំខាន់អ្វីខ្លះ?
- -ពុទ្ធិនយោបាយមានសារៈសំខាន់២គឺ សម្រាប់បុគ្គល និង សម្រាប់សង្គមទាំងមូល :
- សម្រាប់បុគ្គល
- -ដើម្បីចូលរួមនិងស្វែងយល់អ្នកនយោបាយចេះអោយតំលៃមនុស្ស គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកនយោបាយដែលយកប្រជាពលរដ្ឋគ្រាន់តែជាឈ្នាន់ដើម្បីអំណាចនិងលាភសក្ការៈខ្លួន
- -ដើម្បីចេះវិភាគ និង កំណត់ច្បាស់លាស់ថា អ្នកណាជានយោបាយបោកបញ្ឆោត
- -ដើម្បីឱ្យមានគតិយុត្តចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត ការស្ទង់ប្រជាមតិដើម្បីផ្តល់ការរិៈស្ថាបនាចំពោះការងាររដ្ឋអំណាច និង នីតិវិធីប្រជាធិបតេយ្យ
- -ដើម្បីឱ្យយល់ដឹងនូវដំណើរការនយោបាយកំពុងតែឋិតលើផ្លូវត្រូវ ឬ ផ្លូវខុស
- -ដើម្បីឱ្យចេះជ្រើសរើសយករបបគ្រប់គ្រងណាមួយសម្រាប់ខ្លួនឯង កូនចៅខ្លួន និង ប្រទេសជាតិ។
- សម្រាប់សង្គមទាំងមូល : នៅពេលប្រជាជនមានចំណេះដឹងផ្នែកនយោបាយ ពួកគេនឹងមានភាពស្មោះត្រង់ចំពោះជាតិ និង កិច្ចការរួមរបស់សង្គម ស្ថិតក្នុងមនសិការស្នេហាជាតិ ជាពលរដ្ឋមានសេរីភាព និង មានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន ហើយដែលមិនបណ្តោយខ្លួនឱ្យធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្តាប់ដៃរបស់ជនអត្តទត្ថបុគ្គល និង អ្នកនយោបាយអសមត្ថភាព ។
- សម្រាប់បុគ្គល
- -ពុទ្ធិនយោបាយមានសារៈសំខាន់២គឺ សម្រាប់បុគ្គល និង សម្រាប់សង្គមទាំងមូល :
- ៤-ចូរពន្យល់នយោបាយជាសិល្បៈនៃការរស់នៅជាមួយគ្នាក្នុងសង្គម?
- -សិល្បៈនៃការរស់នៅជាមួយគ្នាក្នុងសង្គម គឺជាទស្សនៈរបស់លោក ផ្លាតុង ដែលគាត់មានទស្សនៈថា នយោបាយគឺជា កិច្ចការស្តីអំពីការរៀបចំធ្វើឱ្យជីវិតរស់នៅរបស់មនុស្សក្នុងសង្គមមានភាពរលូនក្នុងការរស់នៅជាមួយគ្នា។ មនុស្សទាំងឡាយមានលក្ខណៈខុសៗគ្នាទាំងអស់ ខ្លះពេញលក្ខណៈ ខ្លះមិនពេញលក្ខណៈ ខ្លះទៀតអត្តទត្ថបុគ្គល ពួកគេទាំងអស់នោះពិបាកនឹងរស់នៅជាមួយគ្នាណាស់។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះ គេត្រូវការគ្នាទៅវិញទោមក និងជាក្រិតក្រម ពួកគេមិនអាចរស់នៅឯកោបានឡើយ គឺពួកគេត្រូវរស់នៅជាមួយគ្នាក្នុងសង្គម។ នយោបាយជួយឱ្យពួកគេធ្វើអ្វីៗប្រកបដោយសុភវិនិច្ឆ័យ មនុស្សធម៌ គោរពច្បាប់ ក្រមសីលធម៌ និង បែបជឿនលឿន។
- ៥-ចូរពន្យល់ពីការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ?
- -ការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយគឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់ប្រជាជន សមាគម អង្គការ គណបក្សនយោបាយ ដើម្បីទាមទារឱ្យបាននូវគោលបំណងរបស់ខ្លួន ដោយឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់ សិទ្ធិ សេរីភាព ចំណេះដឹង លទ្ធភាព និង សមត្ថភាព។ ការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយពីសំណាក់ ប្រជាជន និង អង្គការនានា មានសារៈសំខាន់ណាស់ ដែលជាលទ្ធផលបានបង្ហាញឱ្យឃើញនូវសមិទ្ធិផល និង ការផ្លាស់ប្តូរជាច្រើនក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ។ ការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយនេះបណ្តាលមកពី ប្រជាជនចង់បានមេដឹកនាំល្អ មានការឈឺចាប់ ការមិនពេញចិត្តពីសំណាក់អំណាចនយោបាយណាមួយ និង ដើម្បីបំពេញតួនាទីជាពលរដ្ឋល្អ។ ប៉ុន្តែក៏មានប្រជាជនមួយចំនួនស្អប់ខ្ពើម មិនចង់ចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយផងដែរ ដោយសារពួក គេ គ្មានចំណេះដឹង គ្មានសេចក្តីក្លាហាន គ្មានពុទ្ធិនយោបាយ គ្មានមូលដ្ឋានគាំទ្រច្បាស់លាស់ និង ជាពិសេសធ្លាប់ជាជនរងគ្រោះនយោបាយ។ ជាឧទាហរណ៍ ពួកគេអាចឆ្លងកាត់សង្គ្រាមនិងវាលពិឃាតដែលនាំអោយបាក់ស្មារតីឬមានជំងឺបាក់ស្បាតភីធីអេសឌី(PTSD)ជាដើម។
Cambodia’s Democracy On Trial
ជាការចូលរួមចំណែកបន្ថែមទៅអ្វីដែលអ្នកស្រីអ៊ីណូសបានពន្យល់ក្បោះក្បាយហើយនោះ លោកហ៊ុនសែនហាក់បានត្រៀមសំរួចអាវុធបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យទុកជាបណ្តើរៗមានដូចជាច្បាប់គណបក្សនយោបាយ គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងច្បាប់គ្រប់គ្រងអង្គការសង្គមស៊ីវីលជាដើម។ ច្បាប់ទាំងអស់នេះ តើអាចនឹងប្រើប្រាស់ទៅអនាគតបានទេក្នុងទិដ្ឋភាពមួយដែលគណបក្សប្រជាជននឹងក្លាយជាបក្សជំទាស់នោះ?
Adding to that Enos has clearly articulated, Hun Sen has backup several tool to undermine democracy such as ratifying the political party law, the Natinal Election Committee, and the LINGO Law. Shall these laws be enforced when Cambodian People Party (CPP) has become the opposition party?
Cambodia’s Democracy On Trial
Olivia EnosContributor PolicyI write about international human rights and national security.
Last week, Cambodia’s opposition leader Kem Sokha was brought before the Phnom Penh Municipal Court on politically-motivated charges of treason. If found guilty, he could serve up to 30 years in prison.
Kem Sokha isn’t the only one on trial. Cambodia’s democracy is, too.
After nearly 35 years as commander-in-chief, Prime Minister Hun Sen has run Cambodia’s democracy into the ground – so much so that it can hardly be called democratic today.
Hun Sen targeted Kem Sokha when it became clear that he and his opposition Cambodia National Rescue Party (CNRP) posed a real electoral threat. The 2013 elections were uncomfortably close for Hun Sen; the CNRP won 55 of the 123 parliamentary seats.
These elections proved a turning point. Hun Sen refused to continue the mirage of democracy in Cambodia and went full-fledged despot on the Cambodian people.
Kem Sokha’s arrest and detention in September 2017 was an early nail in the coffin of Cambodia’s democracy. His arrest was quickly followed by a broad crackdown on civil society and, eventually, Cambodia’s Supreme Court decision to dissolve the opposition. The majority of Cambodia’s opposition leadership now lives in exile abroad.
Even prior to last week’s trial, Kem Sokha already endured a lot. He lived for two years under arbitrary imprisonment and house arrest where he was denied access to much-needed medical care and isolated from other members of the CNRP, including his own family members.
The evidence for Cambodia’s political deterioration in undeniable. The question is whether it can pave the way for new leadership that embraces political reform in the future? The international community is watching closely as this trial proceeds and weighing carefully its responses.
The U.S. has already taken a number of steps to hold Cambodia’s rogue leadership accountable. Last December, the U.S. Treasury sanctioned several Cambodian companies and individuals—including Try Pheap and Khun Kim—for engaging in corruption.
This was the second time that Cambodians were designated under Global Magnitsky for their involvement in undermining democracy. Treasury previously designated Hun Sen’s notorious bodyguard, Hing Bun Hieng, in June 2018, just ahead of that year’s rigged general elections.
Moreover, Washington has repeatedly signaled its displeasure through statements and condemnations of sham elections, numerous requests to release Kem Sokha (prior to his release from house arrest in November 2019), and even legislation in Congress proposing the revocation of Cambodia’s preferential trade status.
The European Union (EU) is currently considering whether to revoke its own version of preferential trade status and is expected to hand down its decision in February.
The proceedings in Kem Sokha’s trial will no doubt have bearing on the actions of both the U.S. and the EU. As the U.S. noted when it sanctioned both Try Pheap and Khun Kim, corruption and poor governance are threatening to U.S. interests in Asia:
The United States prioritizes anticorruption efforts as a key part of its vision for a free and open Indo-Pacific, recognizing good governance as integral to U.S. foreign policy and national security interests and in line with U.S. values.
If conditions in Cambodia continue to deteriorate, and it hands down yet another unjust sentence to as high-ranking a government official as Kem Sokha, the U.S. will have no choice but to take further action.
Read More …Global brands urge Cambodia to reform labor amid EU sanction threat
Global brands urge Cambodia to reform labor amid EU sanction threat
PHNOM PENH (Reuters) – Global clothing and shoe brands, including Adidas, PUMA and Levi Strauss have written again to Cambodia’s longtime leader saying the country’s record on labor and human rights threatens to bring down sanctions on its crucial garment industry.
The letter urges the government of Prime Minister Hun Sen to amend a trade union law, repeal the law on non-governmental organizations (NGOs) and drop all outstanding criminal charges against union leaders.
“The credibility of Cambodia’s apparel, footwear, and travel goods sectors are at stake,” said the letter, seen by Reuters.
“We are concerned that the labor and human rights situation in Cambodia is risking the loss of trade preferences for Cambodia,” they added.
Government spokesman Phay Siphan did not immediately respond to Reuters request for comment on Friday.
Labour Ministry spokesman Heng Sour said he had not seen the letter but said it “might contain the same out of date concerns that we have already addressed according to the Cambodian law and legal process”.
The European Union will decide next month whether or not to strip Cambodia of its “Everything but Arms (EBA)” initiative after a European Commission report found that Hun Sen’s government has cracked down on the opposition, civil society groups and the media.
The European Union accounts for nearly half of Cambodia’s exports, the country’s largest industry, which employs about 700,000 people and accounts for 40 percent of gross domestic product.
The letter, sent to Hun Sen on Wednesday, represents major apparel and footwear companies, including Adidas, Levis Strauss, New Balance, Puma, Ralph Lauren, Under Armour, VF Corporation and American Apparel & Footwear Association.
Read More …Vietnam Cambodia and the US: Lession Learned
This article is reflecting current situation of Cambodia: Lesson Learned for All Koun Khmer
Cambodia’s future. The Bush Administration believes that a comprehensive settlement must be reached by all the parties to the conflict; that it must provide for free elections; and that an interim coalition government must be formed under Prince Sihanouk’s leadership. Secretary of State James A. Baker 3d told the Paris conference last July, “the U.S. strongly believes that the Khmer Rouge should play no role in Cambodia’s future. ” However, if Sihanouk deems it necessary, the U.S. would support the inclusion of the Khmer Rouge in a coalition government. The chief obstacle to a settlement, according to the U.S., is Hun Sen and his Vietnamese backers.
