Education
now browsing by category
Recipes towards democratic unification
Recipes towards democratic unification
Seeing the election results declared by NEC triggered our assumption since the beginning that from preliminary result to final one shall not produce any differences especially for the opposition parties. There are allocating seats to parties but complaint resolution, its processes and acceptable investigated results are not transparently resolved. The results are likely a filter from NEC’s poor performance on neutrality, professionalism; from systemic threats by national and local authorities, voters list manipulations, and ballot casting-counting disenfranchisement intent etc.
Moving forward, democratic forces are actually co-existing in every spectrum of Cambodian society, and they are eager to join with a reliable and confident force.
The pragmatists: Cambodia has encountered youth-bulk force as over 65% of the total population are young tech-savvy driving-force accumulating critical thinking, principle-oriented citizens, free of PTSD and past trauma syndrome, and democratic mindset; they are not supportive to political rhetoric of “thank you peace”, “physical infrastructure without having proper soft skills development”, “personality-centric leadership”, and “regarding Cambodian political dissents as treasons, revolutionary or colouring their own race to different society classes”.
The distractors: they are both planned and unplanned distractors among democratic movements. The severe planned distractors are a divide and conquer tactic maneuvered by the ruling party chief who has used all types of resources regardless of private or national wealth to infuse chronic division among people in the society especially among the opposition parties. The unplanned distractors are those gullible people and the corrupt-mindset citizens.
The democratic alliance sympathizers: Cambodia has accumulated democratic mindset and democratic dynamics since the liberation from France protectorate and this force was solidly empowered by the United Nations in 1993. This upcoming national election 2023 is an interesting election after the dissolution of CNRP in 2017 and the continuing cracking down of political dissents. The divide and conquer tactic could be applied only to old head citizens, but with current modern tech-savvy and cross-border young populations, the worst ramifications shall be boomeranged to the tactic user.
Thank you to those unrelentless standing-up individuals towards democratic values and social injustice, those democratic patrons behind the scene, those vigilant and resilient in the front-line, and those who are jailed unjustly while their spirits are high up above jailers’ machine and perpetrators mindset.
Sophoan Seng
Letter: Candlelight Arrest Is a ‘Joke’
Letter: Candlelight Arrest Is a ‘Joke’
Nhim Sarom (Candlelight Party’s Facebook page)🔊 Listen to this
Regarding “Candlelight Commune Chief-Elect Arrested for 2002 Robbery Case,” it is a joke for the Kampong Thom Provincial Court to have handcuffed Nhim Sarom, Candlelight Party commune chief-elect of Chamna Loeu commune. The use of a court warrant dated 10 years ago is the mark of a Kangaroo Court that ignores due process and pursues a predetermined conclusion, or of double standards where rules and laws are unfairly applied in different ways to different people. Legally speaking, the court in Cambodia has been notoriously accumulating distrust among Cambodian citizens. Politically speaking, the election is just a theater as the voice of the voters has never been respected.
This arrest is another testament to the incapability of the court and law enforcement in Cambodia. With prejudice and political partisanship, opposition dissidents are victimized, and they are found to be the wrongdoers in most legal and political cases. Can you imagine a society where good people are forced to be bad, and bad people are transformed to be good?
Sophoan Seng
President, Committee for Election Right of Overseas Cambodians
អានអត្ថបទរឿង «មេឃុំភ្លើងទៀន ត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីករណីប្លន់ឆ្នាំ ២០០២» ជារឿងកំប្លែងសម្រាប់សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ធំ ដែលបានដាក់ខ្នោះដៃលោក ញឹម សារ៉ុម មេឃុំគណបក្សភ្លើងទៀននៃឃុំចំណារលើ។ ការប្រើប្រាស់ដីការបស់តុលាការចុះកាលបរិច្ឆេទកាលពី 10 ឆ្នាំមុន គឺជាសញ្ញាសម្គាល់របស់តុលាការសត្វកាំងហ្គារូ (Kangaroo Court)ដែលមានន័យថាមិនអើពើនឹងដំណើរការត្រឹមត្រូវ និងធ្វើការសំរេចសេចក្តីកាត់ទោសនរណាម្នាក់ទៅតាមអ្វីដែលបានកំណត់ទុកជាមុន ឬតុលាការស្តង់ដារពីរ(double standard)ដែលមានន័យថាច្បាប់ និងនីតិក្រមត្រូវបានអនុវត្តដោយអយុត្តិធម៌ក្នុងវិធីផ្សេងគ្នាចំពោះមនុស្សផ្សេងគ្នា។ និយាយតាមផ្លូវច្បាប់ តុលាការនៅកម្ពុជាបាននឹងកំពុងប្រមូលផ្ដុំការមិនទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាយ៉ាងអសោច។ និយាយតាមបែបនយោបាយ ការបោះឆ្នោតគ្រាន់តែជាល្ខោននយោបាយប៉ុណ្ណោះព្រោះសំឡេងអ្នកបោះឆ្នោតមិនដែលត្រូវបានគេគោរពទេ។
ការចាប់ខ្លួននេះ គឺជាសក្ខីកម្មមួយទៀត បង្ហាញពីអសមត្ថភាពរបស់តុលាការ និងការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា។ ជាមួយនឹងការរើសអើង និងការប្រកាន់បក្សពួកផ្នែកនយោបាយ អ្នកប្រឆាំងត្រូវបានរងគ្រោះ ហើយពួកគេត្រូវបានគេរកឃើញថាជាអ្នកប្រព្រឹត្តខុសនៅក្នុងសំណុំរឿងផ្លូវច្បាប់ និងនយោបាយ ភាគច្រើន។ តើអ្នកអាចស្រមើស្រមៃ៉ឃើញសង្គមមួយនេះនឹងទៅជាយ៉ាងណានៅពេលដែលមនុស្សល្អត្រូវបានបង្ខំឱ្យហៅថាជាមនុស្សអាក្រក់ ហើយមនុស្សអាក្រក់ត្រូវបានបំលែងអោយទៅជាមនុស្សល្អ?
លោកសេង សុភ័ណ
ប្រធាន គណៈកម្មាធិការដើម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស
Letter: A Neutral Election Body Would Accept Chao Ratanak Complaint
Letter: A Neutral Election Body Would Accept Chao Ratanak Complaint
Op-Ed: Khmer Oversea, VOD English
Chao Ratanak, Candlelight Party’s commune chief candidate in Poipet commune, stands next to her father, Chao Veasna, a former opposition councilor in the commune, outside her house on May 14, 2022. (Matt Surrusco/VOD)🔊 Listen to this
Reading the article “Election Committee Rejects Candlelight Complaint Due to Lack of Specifics” recalls to mind how for Cambodian voters back in the 1998 national election — after the coup d’etat in 1997 — the legacy of the professional election institution built by the UNTAC was demolished and a new National Election Committee rebuilt. And in 2017, when the Cambodia National Rescue Party was dissolved, the legacy of an NEC created by the spirit of “culture of dialogue” was also demolished.
The response of the local election committee in the latest case is not a surprise, as the professionalism of neutrality has not been embedded in their workmanship at all. If this local election committee was well-trained, comprehensive, professional, and fearless to perform their duty without reprisal, they would try to accommodate complaints filed by Chao Ratanak without creating any further obstruction. But their performance shows not only an incapability for professional conduct but also bias toward the ruling party without doubt.
Observing the leadership structure of the current NEC, regardless of the instalment of party activists, the bureaucratic hierarchy from the national level to provincial level and to local agents is not necessary at all, and this structure creates more avenues to favor the ruling party than to serve the interests of voters. The judicial system being used as a political tool for the ruling party also disincentivizes professional conduct for the NEC and its staff.
Since Cambodia has conducted elections according to the spirit of Paris Peace Agreements, only two elections have been regarded as credible and professional, i.e. 1993 and 2017. Hence, the political maturity of the Cambodian people and their dynamic activism have paved concrete hope for the betterment in the near future.
Sophoan Seng
President, Committee for Election Right of Overseas Cambodians
===
លិខិត៖ បើស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតអព្យាក្រឹត គេនឹងទទួលយកពាក្យបណ្តឹង ចៅ រតនៈ
សេង សោភ័ណ្ឌ
| ថ្ងៃចន្ទ ទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ម៉ោង ១០:០៣ ព្រឹក
ការអានអត្ថបទ “គណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតបដិសេធការតវ៉ាដោយភ្លើងទៀនដោយចោទថាខ្វះភាពច្បាស់លាស់” រំលឹកឡើងវិញពីរបៀបដែលអ្នកបោះឆ្នោតកម្ពុជាត្រលប់ទៅការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ 1998 បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ 1997 កេរដំណែលនៃស្ថាប័នបោះឆ្នោតមានវិជ្ជាជីវៈដែលបង្កើតឡើងដោយអ៊ុនតាក់គឺរុះរើចោល ហើយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្មីមួយទៀតត្រូវបានគេកសាងសង់ថ្មីឡើងវិញ។ ហើយនៅឆ្នាំ ២០១៧ នៅពេលដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយ កេរដំណែលរបស់ គ.ជ.ប ដែលបង្កើតឡើងដោយស្មារតី “វប្បធម៌សន្ទនា” ក៏ត្រូវបានបំផ្លាញចោលផងដែរ។
ការឆ្លើយតបរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមូលដ្ឋាននៅក្នុងករណីចុងក្រោយនេះមិនមែនជាការភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ ព្រោះវិជ្ជាជីវៈនៃអព្យាក្រឹតភាពមិនត្រូវបានបង្កប់នៅក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់ពួកគេទាល់តែសោះ។ ប្រសិនបើគណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមូលដ្ឋាននេះ មានការបណ្តុះបណ្តាលត្រឹមត្រូវ ចំណេះដឹងទូលំទូលាយ មានវិជ្ជាជីវៈ និងគ្មានការភ័យខ្លាចក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចដោយមិនមានការសងសឹកណាមួយទេនោះ ពួកគេនឹងព្យាយាមដោះស្រាយបណ្តឹងដែលប្តឹងដោយ ចៅ រតនៈ ដោយមិនមានការបង្កជាឧបសគ្គអ្វីតទៅទៀត។ ប៉ុន្តែការអនុវត្តរបស់ពួកគេមិនត្រឹមតែបង្ហាញពីភាពអសមត្ថភាពសម្រាប់ការប្រព្រឹត្តមុខវិជ្ជាជីវៈប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងលម្អៀងទៅកាន់គណបក្សកាន់អំណាចដោយគ្មានការសង្ស័យ។
ការសង្កេតលើរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំរបស់ គ.ជ.ប បច្ចុប្បន្ន ដោយមិនគិតពីការដំឡើងសកម្មជនបក្សនោះទេ ឋានានុក្រមការិយាធិបតេយ្យពីថ្នាក់ជាតិដល់ថ្នាក់ខេត្ត និងភ្នាក់ងារមូលដ្ឋានគឺមិនចាំបាច់ទាល់តែសោះ ហើយរចនាសម្ព័ន្ធនេះវារឹតតែបង្កើតនូវមធ្យោបាយជាច្រើនទៀតដើម្បីអនុគ្រោះនិងលំអៀងទៅរកគណបក្សកាន់អំណាច ជាជាងបម្រើផលប្រយោជន៍អ្នកបោះឆ្នោត។ ប្រព័ន្ធតុលាការដែលត្រូវបានគេប្រើជាឧបករណ៍នយោបាយសម្រាប់គណបក្សកាន់អំណាចក៏បានបង្អាក់បន្ទុចការប្រព្រឹត្តមុខវិជ្ជាជីវៈដល់ គ.ជ.ប និងបុគ្គលិករបស់ខ្លួន។
ចាប់តាំងពីប្រទេសកម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស មានតែការបោះឆ្នោតពីរប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាគួរឱ្យទុកចិត្ត និងប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ ពោលគឺឆ្នាំ ១៩៩៣ និងឆ្នាំ ២០១៧។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ភាពចាស់ទុំខាងនយោបាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងសកម្មភាពសង្គមដ៏ស្វាហាប់របស់ពួកគេ បានក្រាលគ្រឹៈប៉េតុងនូវក្តីសង្ឃឹមជាក់ស្តែងសម្រាប់ភាពល្អប្រសើរ នាពេលខាងមុខ។
សេង សោភ័ណ្ឌ
ប្រធានគណៈកម្មាធិការដើម្បីសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស
មន្ត្រីប្រទេសលោកខាងលិចនិយាយថា ចិនកំពុងសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកនៅកម្ពុជាដោយសំងាត់
មន្ត្រីប្រទេសលោកខាងលិចនិយាយថា ចិនកំពុងសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកនៅកម្ពុជាដោយសំងាត់
Op-Ed: Candle Light Party, By Update -June 9, 202204
បកប្រែទាំងស្រុងពីកាសែតវ៉ាសឺនតុនផុស Washington Post
មន្ត្រីប្រទេសលោកខាងលិចនិយាយថា ចិនកំពុងសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកនៅកម្ពុជាដោយសំងាត់
ដោយ Ellen Nakashima និង Cate Cadell
ថ្ងៃទី 6 ខែ មិថុនា ឆ្នាំ 2022 ម៉ោង 2:01 ល្ងាច អ៊ីឌីធី
មន្ត្រីបស្ចិមប្រទេសបាននិយាយថា ប្រទេសចិនកំពុងសាងសង់កន្លែងកងទ័ពជើងទឹកដោយសម្ងាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ការប្រើប្រាស់យោធាផ្តាច់មុខ ដោយប្រទេសទាំងពីរបានបដិសេធថាមិនមែនជាករណីនោះទេ ហើយបានចាត់វិធានការវិសាមញ្ញដើម្បីលាក់បាំងប្រតិបត្តិការនេះ។
វត្តមានយោធានឹងស្ថិតនៅផ្នែកខាងជើងនៃមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមរបស់កម្ពុជា នៅឈូងសមុទ្រថៃ ដែលគ្រោងនឹងធ្វើជាកន្លែងនៃពិធីបើកការដ្ឋានក្នុងសប្តាហ៍នេះ នេះបើយោងតាមមន្ត្រីដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ដោយសារតែភាពរសើបនៃបញ្ហា។
ការបង្កើតមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករបស់ចិននៅកម្ពុជា ដែលជាមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកទីពីររបស់ខ្លួននៅក្រៅប្រទេស និងទីមួយនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដ៏សំខាន់ គឺជាផ្នែកនៃយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងការកសាងបណ្តាញមូលដ្ឋានយោធាជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីគាំទ្រដល់សេចក្តីប្រាថ្នារបស់ខ្លួនក្នុងការក្លាយជាមហាអំណាពិភពលោកពិតប្រាកដ នេះបើតាមក្រុមមន្ត្រី។
មូលដ្ឋានយោធាបរទេសតែមួយគត់របស់ចិននៅពេលនេះ គឺជាមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកក្នុងប្រទេស Djibouti នៅអាហ្វ្រិកខាងកើត។ មន្ត្រី និងអ្នកវិភាគបាននិយាយថា ការមានទីតាំងដែលមានសមត្ថភាពផ្ទុកនាវាកងទ័ពជើងទឹកធំនៅភាគខាងលិចនៃសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងក្លាយជាធាតុសំខាន់នៃមហិច្ឆតារបស់ចិនក្នុងការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ ហើយនឹងពង្រឹងវត្តមានរបស់ខ្លួននៅជិតផ្លូវសមុទ្រសំខាន់ៗនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
មន្ត្រីលោកខាងលិចម្នាក់បាននិយាយថា “យើងវាយតម្លៃថា ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់មេដឹកនាំរបស់ប្រទេសចិន ដែលមើលឃើញឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកថាជាផ្នែកត្រឹមត្រូវ និងជាទីតាំងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃឥទ្ធិពលរបស់ចិន” ។ “ពួកគេចាត់ទុកការកើនឡើងរបស់ប្រទេសចិននៅទីនោះថាជាផ្នែកមួយនៃនិន្នាការពិភពលោកឆ្ពោះទៅរកពិភពលោកពហុប៉ូល ដែលមហាអំណាចធំៗអះអាងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងចំពោះផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេនៅក្នុងផ្នែកនៃឥទ្ធិពលដែលគេយល់ឃើញ”។
មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា ទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងប្រមូលទុននៅក្នុងតំបន់ថា “គ្មានឆន្ទៈឬមិនអាចប្រកួតប្រជែងផលប្រយោជន៍ស្នូលរបស់ចិន” ហើយតាមរយៈការរួមបញ្ចូលគ្នានៃការបង្ខិតបង្ខំ ការដាក់ទណ្ឌកម្ម និងការជំរុញនៅក្នុងវិស័យការទូត សេដ្ឋកិច្ច និងយោធា ជឿជាក់ថា វាអាចធ្វើអោយប្រទេសនានាងាកទៅរកផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។ មន្ត្រីរូបនោះបាននិយាយថា៖ «ជាសំខាន់ ចិនចង់ក្លាយជាអ្នកមានអំណាចខ្លាំងដែលអាចធ្វើអោយតំបន់នេះចុះចាញ់ការដឹកនាំរបស់ចិន ជាជាងប្រឈមនឹងផលវិបាក [មិនធ្វើដូច្នេះ]»។
កាសែត Wall Street Journal បានរាយការណ៍នៅឆ្នាំ 2019 ថា ប្រទេសចិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យយោធារបស់ខ្លួនប្រើប្រាស់មូលដ្ឋាននេះ ដោយនេះជាការលើកឡើងពីមន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តដែលដឹងពីបញ្ហានេះ។ ទីក្រុងប៉េកាំង និងទីក្រុងភ្នំពេញបានបដិសេធរបាយការណ៍នេះ ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្កោលទោសថាវាជាព័ត៌មានក្លែងក្លាយ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិចិននៅពេលនោះក៏បានបរិហារនូវអ្វីដែលគេហៅថា “ពាក្យចចាមអារ៉ាម” ហើយបាននិយាយថា ប្រទេសចិនគ្រាន់តែបានជួយដល់ការហ្វឹកហ្វឺនយោធា និងឧបករណ៍ដឹកជញ្ជូនប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កាលពីចុងសប្តាហ៍ មន្ត្រីចិននៅទីក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ជាក់ប្រាប់កាសែត Washington Post ថា “ផ្នែកនៃមូលដ្ឋានទ័ព” នឹងត្រូវប្រើដោយ “យោធាចិន”។ មន្ត្រីរូបនេះបានបដិសេធថា វាមិនមែនសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្តាច់មុខដោយយោធា ដោយនិយាយថាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏នឹងប្រើកន្លែងនេះដែរ។ មន្ត្រីរូបនេះបានបន្ថែមថា ជនជាតិចិនមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពណាមួយនៅលើមូលដ្ឋានកម្ពុជាឡើយ។
មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថាការបើកការដ្ឋានសាងសង់ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍កំពុងប្រព្រឹត្តទៅ ហើយមន្ត្រីចិននឹងចូលរួម។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំនៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានវត្តមាន។
នៅពេលសុំការអត្ថាធិប្បាយ ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា ខ្លួន«មិនយល់ស្របជាខ្លាំងចំពោះខ្លឹមសារ និងអត្ថន័យនៃរបាយការណ៍នេះ ដោយសារវាជាការចោទប្រកាន់គ្មានមូលដ្ឋានដែលជំរុញឱ្យប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់កម្ពុជាជាអវិជ្ជមាន»។ ទូតនេះបានបន្ថែមថា កម្ពុជា “ប្រកាន់ខ្ជាប់” យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសនេះ ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានទ័ពបរទេស ឬវត្តមានទ័ពនៅលើទឹកដីកម្ពុជា។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បាននិយាយថា “ការជួសជុលមូលដ្ឋានគឺបម្រើតែមួយគត់ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា ដើម្បីការពារបូរណភាពដែនសមុទ្រ និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មដែនសមុទ្រ រួមទាំងការនេសាទខុសច្បាប់”។
ក្រសួងការបរទេសចិនមិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយទេ។
Read More …