យើងទាំងអស់គ្នានៅចាំបានកាលពីមាតុភូមិនិវត្សន៍របស់លោកសម-រង្ស៊ីកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ដែលនៅពេលនោះមានប្រជាពលរដ្ឋច្រើនដល់លាននាក់នៅទីក្រុងភ្នំពេញជាពិសេសក្នុងចំណោមយុវជន-យុវតីបានចេញមកទទួលនិងហែរហមគាត់ពីព្រលានយន្តហោះទៅដល់ទីស្នាក់ការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្កេតឃើញថាប្រជាប្រីយភាពដ៏លើសលប់របស់លោកនៅពេលនោះគឺមកពីលោកជាអ្នកនយោបាយឈរលើសច្ចភាពទៀងត្រង់ក្នុងការនាំមកនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ហើយអ្វីដែលធ្វើអោយមនុស្សម្នារអ្នកគាំទ្រដ៏ច្រើនលើសលប់ចេញមកទទួលនៅពេលនោះគឺបណ្តាលមករដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកហ៊ុន-សែនបានតាមបៀតបៀនដល់លោកសម-រង្ស៊ីមិនចេះចប់មិនចេះហើយជាពិសេសមានដីកាតុលាការរាប់មិនអស់ដែលតុលាការកម្ពុជាមានឈ្មោះអាក្រក់ខាងកាត់ក្តីគ្មានយុត្តិធម៌។ ក្នុងចំណោមដីកាតុលាការទាំងនោះ ការចោទប្រកាន់ទៅលើលោកសម-រង្ស៊ីរឿងដកបង្គោលព្រំដែននិងបំផ្លាញមិត្តភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាមួយវៀតណាមគឺជារលកដំបូងនាំទៅរករលកស៊ូណាមីនាពេលនោះ។
ព្រឹត្តការណ៍៩វិច្ឆិកា២០១៩ខាងមុខនេះ មានភាពឡូសុិក(logic)ជាងឆ្នាំ២០១៣ទៅទៀត។ ការលាលែងពីតំណែងជាប្រធានបក្សរបស់លោកសម-រង្សុី ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាទង្វើគំរូប្រកបដោយការលៈបង់ខ្ពស់របស់លោកក្នុងការរក្សាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអោយមានដំណើរការជាប្រក្រតីភាព។ ប៉ុន្តែការចាប់ចងលោកកឹម-សុខា ដែលជាប្រធានបក្សបន្តវេន រួចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំងមិនទាន់បានរកកំហុសនិងកាត់ទោសលោកកឹម-សុខាផងនោះរឹតតែធ្វើអោយសមាជិកបក្សដែលបោះឆ្នោតអោយជាង៣លាននាក់នៅមិនអស់ចិត្តសោះ។
ការវិលត្រឡប់មកវិញរបស់លោកសម-រង្សុីក្នុងនាមជាប្រធានស្តីទីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនិងដំណើរវិវឌ្ឍន៍ទៅមាតុប្រទេសវិញដើម្បីស្រោចស្រង់គណបក្សមួយនេះ ជារឿងមួយធ្វើអោយអ្នកគាំទ្របក្សនេះពាក់កណ្តាលប្រទេសមានភាពថប់ដង្ហើមមិនអាចលាក់ខ្លួនបំពួនអាត្មាក្នុងការមិនចេញមកទទួលលោកសម-រង្សុីដោយអហឹង្សាបានឡើយ។
ចំណែកលោកហ៊ុន-សែនវិញ អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្កេតឃើញថា ដើរខុសច្រើនអន្លើរដោយសារតែអំនួតនិងមោហៈបាំងលុះដោយការស្រេកឃ្លានអំណាចគ្មានទីបញ្ចប់។ ជំនួសអោយការទទួលស្គាល់ការពិតពីការថយចុះយ៉ាងគំហុកនៃប្រជាប្រីយភាពក្រោមការដឹកនាំរបស់ខ្លួនជាង៣០ឆ្នាំ រួចប្រកាសខ្លួនចូលរឺត្រែតក្លាយខ្លួនជារដ្ឋបុរស(statesman)ម្នាក់ ហ៊ុនសែនបែរប្រើល្បិចពិសពុលប្រកាសសត្រូវជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនជិតពាក់កណ្តាលនគរដែលបោះឆ្នោតអោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដោយចាប់មេដឹកនាំពួកគេដាក់ឃុំឃាំងក្នុងបទចោទក្លែងក្លាយ រំលាយគណបក្សមួយនេះមានបទចោទដោយសាលដីកាតុលាការកំពូលដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ពិតប្រាកដនិងបិទផ្លូវតវ៉ា ដកកៅអីតំណាងរាស្ត្រទាំង៥៥ចេញព្រមទាំងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ទាំង៥០០៧នាក់ដែលប្រជាជនពលរដ្ឋបោះឆ្នោតអោយ យកមកអោយមនុស្សដែលមានស្វាមីភក្តិជាមួយខ្លួនវិញ។
មិនមែនគ្រាន់តែរំលោភទៅលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រំលោភអំណាច និងប្រកាសជាសត្រូវជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ ហ៊ុន-សែនហ៊ានធ្វើសម្បទានគ្រប់បែបយ៉ាងនៅពេលខ្លួនកំពុងមានអំណាចដូចជាសម្បទានល្អជាអាក្រក់ដោយការពារនិងតំឡើងបុណ្យសក្កិពួកជនទុច្ចរិត-ឃាតករ-ចោរជាដើម សម្បទានអោយចិនអាចប្រើប្រាស់ដីខ្មែរបានយ៉ាងសេរី និងសម្បទាយួនរឿងបោះបង្គោលព្រំដែនជាដើម។ល។និង។ល។ ហ៊ុន-សែនហ៊ានសម្បទានគ្រប់បែបយ៉ាងអោយជននិងប្រទេសណាដែលហ៊ានជួយការពារអំណាចគាត់កំឡុងពេលផុយស្រួយនៃអំណាចខ្លួនសព្វថ្ងៃនេះ។
លទ្ធផលពីនយោបាយហក់ចូលក្នុងឆ្នាំងដំាទឹកពុះរបស់ហ៊ុន-សែននាពេលនេះគឺ លោកសម-រង្ស៊ីប្រកាសប្រើអំណាចប្រជាជន(people power)និងកៀរគរអ្នកស្នេហាជាតិពិតប្រាកដក្នុងជួរគណបក្សប្រជាជនដែលកំពុងមិនពេញចិត្តលោកហ៊ុន-សែនស្រាប់ ក៏ដូចជាចូលទៅរំដោះព្រះមហាក្សត្រពីការគាបសង្កត់ពីហ៊ុន-សែន រំដោះកម្ពុជាពីចិន-យួន ការពារអ៊ីប៊ីអេ(EBA)និងជីអេសស្ទី(GST) និងស្តារនីតិរដ្ឋក៏ដូចជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ មកដល់ថ្ងៃនេះ ក្រោមសំពាធពីប្រជាពលរដ្ឋពេញនគរ អង្គការសហប្រជាជាតិនិងពិភពលោកទាំងមូល ចិន-យួនអាចដោះដៃចេញពីហ៊ុន-សែន នៅពេលពួកគេបានទទួលសម្បទានពីហ៊ុន-សែនរួចរាល់ ហើយមិនចង់ប្រឈមជាមួយកំឡាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនិងពិភពលោកទាំងមូល។
The most popular news during these few days is the 
tactic to ensure a positive outcome for the CPP in elections. This activity has surpased all efforts of reform. Jailing NGO staff members including secretary of the National Election Committee Ny Charia is seen as an attempt to tame the election body, and this latest effort to outlaw the strongest opposition party is seen as a move to weaken his opponent before allowing them to enter the ring.
Actually, Sam Rainsy announced his resignation from party’s Presidency of CNRP this February 11, 2017 is to intentionally save his party from dissolving attempted by Prime Minister Hun Sen. Hun Sen had repeatedly warned on amending the political party law to ban convicted individuals from entering top leadership of the party as well as to dissolve the party from such convicted degree if found. Strategically, Sam Rainsy stepped ahead of Hun Sen’s authoritarianism and narcissism for the upcoming elections i.e. commune election 2017 and national election 2018. Sam Rainsy has been convicted by a defamation lawsuit against him and there are many lawsuits in row to trial him. Every Cambodian knows that those charges are politically motivated.
Beside of personal integrity, honesty, sacrifice and genuine patriotism for his nation, Sam Rainsy is vivid and intellectual in handling political truces with Hun Sen. With his over 27 years experience in political leadership as opposition party particularly competing with Hun Sen, his effort yielded in 2013 as the government effort to disqualify him from political leadership has impregnably backfired Hun Sen. Evidently, sea of people gathered in tsunamic-like crowd to welcome him back home at the airport few days before the election campaign in 2013, was a historic momentum.